امروزه با تحقیقات و پیشرفت بعمل آمده در زمینه تولید مواد کامپوزیت، ساندویچ پانل ها به عنوان یکی از مصالح ساختمانی سبک و مقاوم طراحی و تولید می شوند. پانل های سبک با قابلیت مقاومت بالا اولین بار در ساخت آشیانه هواپیماهای جنگی در طی جنگ دوم جهانی مورد استفاده قرار گرفته اند. از آن زمان و با پیشرفتهای مهم در زمینه طراحی و ساخت این مواد امروزه ساندویچ پانلها در گستره وسیعی از ساخت شاتلهای فضایی تا تولید دربهای معمولی ساختمانهای اداری و مسکونی بکار برده می شوند.
طراحی ساندویچ پانلها کاری بسیار پیچیده برای رسیدن به نیازمندیهای خاص مانند مقاومت
حرارتی، آب بندی، مقاومت مکانیکی، مسائل بهداشتی، ایمنی در مقابل حریق و مسائل
زیست محیطی است. ساندویچ پانلها برای دستیابی به این موارد طراحی و تولید می شوند.
به دلیل عایق بودن و دارا بودن جداره های داخلی و خارجی رنگی پانلهای پیش ساخته یکی از بهترین
مصالح پیش ساخته برای جلوگیری از نفوذ آب و هدر رفتن انرژی به شمار می روند. ساندویچ پانلها روشهای
بسیار آسان و اقتصادی برای تمام نیازمندیهای ساختمانی ارائه می دهند و قابل استفاده در کارخانجات
و ساختمانهی صنعتی، انبارها و انبارهای مواد غذایی و کشاورزی، ساختمانهای پیش ساخته، سالنهای
ورزشی و استخرهای شنا، تجهیز کارگاه، سالنهای پرورش مرغ، سیلوها و فروشگاه های بزرگ و
ساختمانهای نظامی و دولتی و شخصی می باشند.
در این بررسی به کلیات اتصالات در ساندویچ پانل ها پرداخته می شود.
پیچ ها و اتصالات پانل
این پیچها به منظور انتقال تمامی بار وارده به پانلها به فریم های زیرین طراحی شده اند و
مقاومت آنها اهمیت ویژه دارد. همچنین باید آب بند نیز باشند. معمولا پیچها در فرورفتگیهای
پانل اجرا می شوند. اگر سازنده ساندویچ پانل پیچها را بصورت نمایان(exposed) روی برجستگیهای
پروفیل پانل پیش بینی کرده باشد، معمولا از واشرهای به شکل پروفیل تاج saddle washersاستفاده
می شود. پیچهای خودرو)با نوک مته ای و بدنه رزوه شده (بیشترین کاربرد را دارند زیرا در یک گام نصب
آنها تکمیل می شود. گاهی از پیچهای بدون نوک مته ای استفاده می شود در این صورت ابتدا سوراخها
با مته ایجاد شده و سپس از پیچهای خود رزوه (self tapping) استفاده می شود. بیشتر پیچها امروزه
از جنس بسیار مرغوب کربن استیل (plated carbon steel) یا فولاد ضد زنگ (stainless steel) ساخته
شده و معمولا واشر آب بند با قطر ۱۶ یا ۱۹ میلیمتر
از قبل در آنها قرار داده شده اند. همچنین پیچها
دارای سر های پلاستیکی با رنگ هماهنگ
با پانلها هستند که کلاهکهای پلاستیکی رنگی پس از اجرا، روی پیچها قرار می گیرد.
این نوع از پوشش، از ورق فلزی داخلی، یک لایه از مصالح عایق،
یک سیستم فاصله گیر، و یک ورق فلزی بیرونی تشکیل شده است. ورق داخلی (liner sheet)
ورق داخلی اولین المان پوشش مونتاژی است که باید نصب شود و اهداف زیر را برآورده می کند: الف- تکیه گاهی برای عایق گرمایی است ب- هوابندی ساختمان را فراهم می کند ج گیرداری مضاعف برای تیرریزی فراهم می کند
ساندویچ پنل
ورقهای داخلی معمولا از ورقهای فولادی یا آلومینیومی هستند
که نورد سرد شده اند و دارای پروفیل ذوزنقه ای کم عمقی هستند.
ابعاد پروفیلها متفاوت است ولی عمق ۱۷ تا ۲۰ میلیمتر و گام دو شیار
متوالی پروفایل ۱۰۰ تا ۳۳۳ میلیمتر معمول می باشد .برای ورقهای داخلی
فولادی، ضخامت ورق معمولا ۰.۴ یا ۰.۷ میلیمتر است و ورقهای داخلی
آلومینیومی کمی ضخیمتر و بین ۰.۵ تا ۰.۹ میلیمتر هستند .عرض ورقها
معمولا بین ۹۰۰ تا ۱۰۱۶ میلیمتر می باشد. انتخاب ورق داخلی برای
پوششهای مونتاژی بستگی به بارهای بهره برداری و دهانه تیرریزیها،
روش کار نصابها و ملزومات مقاومت صوتی پوشش دارد .
سیسستم فاصله گیر
همان طور که پیشتر اشاره شد، کارکرد اصلی سیستم فاصله گیر،
نگه داشتن ورق بالایی در فاصله مورد نظر از ورق زیرین است
ورق بیرونی (weather sheet)
همان طور که از نام آن پیدا است، کارکرد اصلی آن حفاظت ساختمان
از آب و هوای خارج به وسیله ایجاد یک پوشش هوابند می باشد .با این حال،
ورق بیرونی کارکرد سازه ای نیز خواهد داشت زیرا این ورق نقش محوری در
انتقال بارهای خارجی) مانند بار و از آنجا به قاب باربر اصلی (
secondary steelwork) ناشی از باد، برف و راه رفتن کارگران (از طریق فاصله گیرها به تیرریزی دارد.
پانلهایسقف
ساندویچ پانلهای سقفی برای بیشتر کاربردهایی که در آنها سقف سبک
ضروری است، مناسب هستند .بدین منظور، واضح است که سقف باید
شیب دار باشد .البته شیب می تواند بسیار کم باشد برخی سیستمها
برای شیب ۱ درجه طراحی شده اند. پانلهای سقفی متناسب با ابعاد
ساختمان در کارخانه تهیه می شوند. دو انتها و طرفین هر پانل طوری آماده
می شوند که درزهای آب بند و مطمئنی را بتوان به آسانی در محل اجرا نمود .
پانلها به فریم بندی زیرین متصل می شوند .این فریمها معمولا بصورت تیرریزی
از پروفیلهای فولادی ساخته می شوند که با استفاده از پیچهای مته ای خودرو به هم متصل می گردند.
شکلظاهریومشخصاتفنی
پانلهای پیچ پیدا که برجستگیهای مقطع آنها به شکل پله های ذوزنقه ای شکل است
و در آنها ورق بیرونی در کنار و انتهای پانل، طولی اضافی نسبت به ورق زیرین دارد
.این پانلها با روش سنتی همپوشانی کناری و همپوشانی انتهایی برای سقفهای دارای شیب ۴ درجه و بیشتر مناسبند.
پانلهای پیچ مخفی که در سقفهای با شیب تمام شده کمتر، تا شیب ۱ درجه نیز
می توانند به کار روند، دارای پروفیلی هستند که به گونه ای طراحی شده است که دارای اتصال ناپیدا باشند
.درزهای جانبی در مقطع این پانلها در محلی بالاتر از مسیر آبروی مقطع تعبیه
می شود (روی تاجهای مقطع). لذا این پانلها در همپوشانی کناری به صورت پانلهای یک تکه می باشند تا از هم پوشانی (eave) تا پایین شیب شیروانی(ridge) پیچ
بصورت پیدا ندارند و بهتر است از استفاده این پانلها به عنوان تاج شیروانی انتهایی هم پرهیز شود